İkinci El Araç Ticareti Hakkında Her şey

Ticaret Bakanlığı'nın ikinci el otomobil ve arazi taşıtlarının satışına 6 ay ve 6 bin kilometre şartı getiren düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre; ikinci el kara taşıtı ticaretiyle uğraşanlar, otomobil ve arazi taşıtlarının pazarlanmasını veya satışını ilk tescil tarihinden itibaren 6 ay ve 6 bin kilometre geçmedikçe 1 Temmuz 2023'ten önce doğrudan veya dolaylı olarak yapamayacak. Bakanlık, bu tarihi 6 aya kadar uzatmaya yetkili olacak.

Sıfır araçlarda KDV hesaplamaları, otomobil bedeli üzerine Özel Tüketim Vergisi eklendikten sonra yapılmaktadır. İkinci el otomobil satışlarında ise sadece Katma Değer Vergisi (KDV) uygulanmaktadır. Burada iki ayrım sözkonusudur. Birincisi, aracını satanın vergi mükellefiyeti durumu, ikincisi aracın niteliği(Binek veya Ticari). 

• Vergi mükellefi olmayanlardan alınan ikinci el aracın satışında, eğer araç binek ise, karı üzerinden %1
• Vergi mükellefi olmayanlardan alınan ikinci el aracın satışında, eğer araç ticari ise, karı üzerinden %18
• Vergi mükellefi olmayanlardan alınan ikinci el aracın satışında, eğer kar edilememişse, %0
• Vergi mükellefi olan gerçek veye tüzel kişilerden alınan ikinci el otomobilin satışında ise, alışta hangi kdv oranından alınmış ise, o KDV oranı satış bedelinin tamamına uygulanmak üzerre hesap edilir.

KDV oranlarının tespitine ilişkin yapılan değişiklik ile araçlar hangi katma değer vergisi (KDV) oranı ile alınıyorsa aynı oran uygulanarak satışı yapılacaktır.

Yani, Erdeğer’ den %1 KDV ile alınan araç %1 KDV ile satılacaktır.

İkinci el araç alırken ekspertiz zorunluluğu getirildi.
Model yılına göre 8 yaşın veya 160 bin km’nin üzerinde olan araçlar için ekspertiz belgesi alınması zorunlu değil. Ancak 8 yaşın veya 160 bin km’nin altındaki araçların satışında ekspertiz raporu alınması zorunludur.

Ekspertiz raporu, ilgili standarda göre verilen Türk Standartları Enstitüsü (TSE) hizmet yeterlilik belgesi bulunan ekspertiz işletmeleri tarafından düzenlenir. Üç nüsha düzenlenen raporun iki nüshası Erdeğer Otomotiv Yetkili Satıcı ve Servis’e verilir. Rapor, satıcı işletme ile ekspertiz işletmesi tarafından en az 5 yıl süre ile saklanır.

TSE belgesine sahip ekspertiz işletmesi bulunmayan illerde faaliyet gösteren işletmeler hariç, 2. el otomobil veya arazi taşıtı satışı yapan işletme tarafından, satışın yapıldığı tarihten önceki 3 gün içinde ekspertiz raporu alınır. Ekspertiz raporu ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda alıcı, diğer hallerde satıcı işletme tarafından ödenir.

  Ekspertiz işletmesi, verdiği bilgilerin taşıtın gerçek durumunu yansıtmamasından sorumludur. Taşıtın gerçek durumuna aykırı ekspertiz raporu düzenleyen ve Bakanlıkça yapılan uyarıya rağmen aynı yıl içinde bu aykırılığı tekrarlayan ekspertiz işletmesinin hizmet yeterlilik belgesi bildirim tarihinden itibaren on gün içinde TSE tarafından iptal edilir. Hizmet yeterlilik belgesi iptal edilen işletmeye ve işletme sahibinin diğer işletmeleri ile temsilcisi olduğu işletmelere, iptal tarihinden itibaren 1 yıl süreyle hizmet yeterlilik belgesi verilemez.

 Esasında resmi olarak belirli bir süre sınırı yoktur fakat söz konusu araç için ekspertiz raporu süresi güncel olması önem arz eder. Örneğin; 1 ay önce alınmış bir rapor, güncel bir tarih niteliğini kaybetmiş olduğu için, taraflar arasında geçerliliği de meçhuldür.

  Noterde satış işlemi yapılırken aracın sigorta bilgileri kontrol edilmez ve aracın sigortasının olmaması satışa engel değildir. Fakat sigorta olmadan trafiğe çıkan araçların herhangi bir kazaya karışması ya da kontrol durumunda cezai işlem uygulanır.

 Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el otomotiv satışı, aksi Bakanlıkça tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir. 

İkinci el otomotiv ticaretiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkâr işletmeleri adına düzenlenen belgedir.

Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların taşındığını gösteren belgeler ile birlikte İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sistemi üzerinden yapılır. İstenilen şartları(madde-6) taşıyan işletmelere, başvuru tarihinden itibaren 10 gün içinde yetki belgesi verilir.

Yetki belgesinin belirli aralıklarla yenilenmesi gerekir mi?

  İşletmenin başka bir adrese taşınması durumunda, iş yeri açma ve çalışma ruhsatının yeniden düzenlendiği; mahalle, cadde, sokak ve benzeri yerlerin isim veya numaralarının değişmesi nedeniyle işletme adresinin değişmesi durumunda veya iş yeri açma ve çalışma ruhsatının güncellendiği.

  Yukarıda belirtilen bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yenileme başvurusu yapılması gerekir.

İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile uğraşan gerçek ve tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkarların işletmeleri için yetki belgesi alması zorunlu tutuluyor.

 Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının Seviye 5, motorlu kara taşıtları alım satım danışmanlarının ise Seviye 4 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması gerekir.

Ancak motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının, yükseköğretim kurumlarının; motorlu kara taşıtları alım satım danışmanlarının ise ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarının motorlu kara taşıtı ticareti ile ilgili alanlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.

Güncel bilgiye Buradan ulaşabilirsiniz.